České dráhy odbiją RegioJetowi linię R8?

Czechy od wielu lat są środkowoeuropejskim pionierem w liberalizacji rynku kolejowych przewozów pasażerskich. Choć w Polsce w tym kontekście nasuwa się najczęściej z oczywistych względów konkurencja w przewozach komercyjnych na najbardziej obleganych relacjach, wydaje się, że największe znaczenie dla czeskiego rynku ma przebiegające od wielu lat stopniowe otwieranie rynku umów PSC (ang. Public Service Contract), czyli umów na świadczenie usług przewozowych o charakterze użyteczności publicznej. Ma ono miejsce zarówno w przypadku regionalnych i lokalnych oraz aglomeracyjnych przewozów kolejowych, organizowanych przez samorządy szczebla regionalnego, jak również w odniesieniu do dalekobieżnych linii komunikacyjnych, których organizatorem jest Ministerstwo Transportu Republiki Czeskiej.

Rok 2025 przyniósł w tym obszarze dwie wielkie porażki dla Českých drah, państwowego przewoźnika kolejowego. ČD przegrało bowiem przetargi na obsługę dwóch linii komunikacyjnych (Ex6 i R16) z Pragi do Pilzna i dalej na zachód oraz pięciu linii komunikacyjnych (R14A, R14B, R21, R22 i nowej R24) z opcją na szóstą (nowa R29). W efekcie przewozy dalekobieżne w ramach wyżej wymienionych pakietów przejmą odpowiednio Arriva (od 2028 roku) oraz RegioJet (od 2029 roku). Co ciekawe, obydwaj operatorzy zakupili już z myślą o obsłudze nowych relacji nowe zespoły trakcyjne produkcji Škoda Group. Jest to o tyle istotne, że w ramach każdej z realizowanych obecnie umów PSC Arriva wykorzystuje na rynku czeskim wyłącznie tabor używany, zaś RegioJet – w przeważającej mierze, wyjątkiem są jedynie chińskie Siriusy na linii R23 Kolín – Ústí nad Labem.

RegioJet jest dziś obecny m. in. na linii R8, łączącej Bohumín i Brno przez Ostrawę i Přerov. To jedna z najważniejszych relacji dalekobieżnych we wschodniej części kraju, zapewniająca bezpośrednie połączenie drugiego i trzeciego miasta pod względem liczby mieszkańców w Republice Czeskiej, a także szeregu innych ośrodków na Morawach i Śląsku. Jak informuje portal Zdopravy.cz, wszystko wskazuje na to, że czeski resort transportu nie podpisze nowej umowy z RegioJetem. Otwarte zostały bowiem oferty w przetargu na obsługę linii R8, a także R12 (Brno – Ołomuniec – Šumperk/Jeseník) oraz R13 (Brno – Břeclav – Přerov – Ołomuniec).

Choć podane do publicznej wiadomości informacje z otwarcia ofert zostały zanonimizowane, źródła portalu Zdopravy.cz, wskazują, że zdecydowanie najtańszą ofertę złożyły ČD. RegioJet, który obsługuje linię R8 od 2019 roku, miał zaoferować ponad dwukrotnie większą oczekiwaną wartość rekompensaty niż narodowy przewoźnik. Oprócz wymienionych podmiotów w przetargu uczestniczył także Leo Express. Co istotne, w tym przypadku nie mówimy o umowie na 10-15 lat, jak w przypadku większości przetargów na realizację przewozów kolejowych w Czechach – przetarg obejmuje świadczenie usług przez okres 6 lat, począwszy od grudnia 2027 roku, nie licząc linii R12 na odcinku Zábřeh na Moravě – Jeseník, gdzie pociągi dalekobieżne mają pojawić się dopiero od grudnia 2029 roku.

Przyjęcie sześcioletniego okresu realizacji przewozów jest konsekwencją realizowanej modernizacji linii kolejowej Brno – Přerov, która całkowicie zmieni jej oblicze: prędkość szlakowa zostanie podwyższona do 200 km/h, pojawi się również drugi tor. Warto dodać, że linia R13 niezależnie od ostatecznego wyniku przetargu będzie w dalszym ciągu obsługiwana przez należące dziś do ČD InterPantery, pięcioczłonowe elektryczne zespoły trakcyjne. Z uwagi na ich zakup z dotacją państwową w konkretnym celu przewidziano w dokumentacji przetargowej ich przejęcie przez ewentualnego nowego operatora. Jak widać, tak się zapewne nie stanie, a narodowy przewoźnik zapewni sobie pokaźną pracę eksploatacyjną w wysokości 4,852 mln pociągokilometrów rocznie.